Hoe beïnvloedt de netspanning het beschikbare laadvermogen?

De netspanning bepaalt direct hoeveel laadvermogen beschikbaar is voor elektrische voertuigen. Volgens de formule P = U × I zorgt hogere spanning voor meer vermogen bij dezelfde stroomsterkte. Terwijl een 230V huishoudaansluiting beperkt blijft tot enkele kW, kunnen 400V aansluitingen tot 22 kW leveren. Ultrasnelle laadstations van 150 kW en hoger hebben hoogspanningsaansluitingen nodig om hun maximale laadvermogen te bereiken.

Wat is de relatie tussen netspanning en laadvermogen bij elektrische voertuigen?

Netspanning en laadvermogen staan in directe verhouding tot elkaar via de elektrische formule P = U × I (vermogen = spanning × stroom). Hogere netspanning maakt meer laadvermogen mogelijk zonder dat de stroomsterkte evenredig hoeft te stijgen. Dit verklaart waarom verschillende spanningsniveaus verschillende maximale laadvermogens opleveren.

Bij een standaard 230V huishoudaansluiting met 16 ampère krijg je maximaal 3,7 kW laadvermogen. Een 400V driefase-aansluiting met dezelfde stroomsterkte levert al 11 kW. Voor nog hogere vermogens heb je specialistische hoogspanningsaansluitingen nodig die rechtstreeks op het elektriciteitsnet aangesloten worden.

De stroomsterkte heeft wel fysieke beperkingen door de dikte van kabels en veiligheidsvoorschriften. Daarom is hogere spanning de meest praktische manier om meer laadvermogen te realiseren. Dit principe zie je terug in alle laadinfrastructuur, van thuisladers tot ultrasnelle publieke laadstations.

Waarom laden elektrische auto’s sneller op 400V dan op 230V netspanning?

Elektrische auto’s laden sneller op 400V omdat driefase 400V spanning meer vermogen kan leveren dan enkelfase 230V. Een 400V aansluiting levert bij 32 ampère tot 22 kW, terwijl 230V beperkt blijft tot maximaal 7,4 kW. Het verschil in laadtijd is aanzienlijk: wat 8 uur duurt op 230V, is klaar in 3 uur op 400V.

Het verschil zit in de manier waarop driefase stroom werkt. Bij 400V krijg je drie fasen die elk 230V leveren, maar door de faseverschuiving ontstaat er een effectieve spanning van 400V tussen de fasen. Dit zorgt voor een veel efficiëntere energieoverdracht zonder dat je dikkere kabels nodig hebt.

Voor praktisch gebruik betekent dit dat thuisladen op 400V veel handiger wordt. Een gemiddelde elektrische auto met 60 kWh batterij laadt op 230V (3,7 kW) ongeveer 16 uur volledig op. Op 400V (11 kW) duurt dit slechts 5,5 uur. Bij 22 kW wordt dit zelfs teruggebracht tot onder de 3 uur.

Bedrijven en particulieren met een 400V aansluiting kunnen daarom veel flexibeler omgaan met laadtijden. Je hoeft niet de hele nacht te laden en kunt ook overdag snel bijladen als dat nodig is.

Welke netspanning hebben ultrasnelle laadstations van 150 kW en hoger nodig?

Ultrasnelle laadstations van 150 kW en hoger hebben hoogspanningsaansluitingen van minimaal 10-20 kV nodig, die via transformatoren worden omgezet naar de juiste spanning voor de voertuigen. Deze installaties krijgen hun stroom rechtstreeks van het hoogspanningsnet en hebben eigen transformatorhuisjes of -cabines nodig om het vermogen veilig te kunnen leveren.

Voor laadstations tot 300 kW volstaat meestal een middenspanningsaansluiting van 10-15 kV. Ultrasnelle laders van 720 kW hebben echter nog krachtigere hoogspanningsaansluitingen nodig, vaak rechtstreeks op het transmissienet van 20 kV of hoger. Deze installaties vereisen uitgebreide netwerkcapaciteit en vaak netwerkverzwaring door de netwerkbeheerder.

De transformatie gebeurt in meerdere stappen: van hoogspanning naar middenspanning, en vervolgens naar de 400-800V gelijkspanning die moderne elektrische voertuigen gebruiken. Elke transformatiestap vereist gespecialiseerde apparatuur die veel ruimte inneemt en hoge investeringskosten met zich meebrengt.

Locaties voor ultrasnelle laadinfrastructuur moeten daarom strategisch gekozen worden op plekken waar hoogspanningsaansluitingen mogelijk zijn. Dit verklaart waarom je deze laadstations vooral vindt langs snelwegen, bij grote winkelcentra en op industrieterreinen waar de benodigde netwerkcapaciteit beschikbaar is.

Hoe bepaal je welk laadvermogen beschikbaar is op verschillende locaties?

Het beschikbare laadvermogen herken je aan de specificaties op het laadstation zelf, de aansluitingstypen en de locatie-informatie in laad-apps. Huishoudelijke stopcontacten (230V) leveren maximaal 3,7 kW, blauwe CEE-stekkers (400V) tot 22 kW, en publieke snelladers vanaf 50 kW herken je aan hun robuuste behuizing en dikke kabels.

Laad-apps zoals die van verschillende aanbieders tonen altijd het maximale vermogen per laadpunt. Let wel op dat dit het theoretische maximum is – het werkelijke laadvermogen hangt ook af van je auto’s laadcapaciteit en de batterijtemperatuur. Een auto die maximaal 100 kW kan laden, haalt dit vermogen niet op een 50 kW lader.

Voor bedrijven die laadinfrastructuur plannen, is het belangrijk om eerst de beschikbare netspanning te controlken. Een gewone bedrijfsaansluiting van 3x80A op 400V kan theoretisch 55 kW leveren, maar in praktijk moet je rekening houden met andere verbruikers en veiligheidsmarges. Voor meer dan 22 kW laadvermogen heb je meestal een aparte aansluiting nodig.

Praktische tip: kijk naar de laadkabel-dikte en het type stekker. Dikke kabels en Type 2 stekkers duiden op hogere vermogens. CCS-stekkers (Combined Charging System) worden gebruikt voor snelladen vanaf 50 kW. CHAdeMO-stekkers zijn vooral voor Aziatische merken en kunnen ook hoge vermogens leveren.

Het kiezen van de juiste laadlocatie hangt af van je behoefte. Voor dagelijks gebruik volstaat vaak 11-22 kW, terwijl je voor onderweg snelladers van 50 kW of meer wilt. We bij Sparki focussen ons op ultrasnelle laadinfrastructuur omdat dit de meeste flexibiliteit biedt: in enkele minuten laad je genoeg bij voor honderden kilometers extra bereik. Bekijk onze beschikbare Sparki laadstations voor meer informatie over de vermogens op verschillende locaties.